Samen netcongestie te lijf
De urgentie binnen het Kempen Energy Hub project is duidelijk: netcongestie loopt op en er is geen tijd te verliezen. Bedrijven die hier nu slim op inspelen, hebben straks een flinke voorsprong. Na een proefperiode waarin de werking van energy hubs is aangetoond, hebben een aantal partners de handen ineengeslagen. Iedereen werkt samen aan één missie, maar wel vanuit verschillende invalshoeken. Bedrijven willen vooral door kunnen blijven gaan met hun werkzaamheden en uitbreiden, het Kempisch Ondernemers Platform wil het project laten slagen voor de ondernemers, Energy Freedom levert en beheert de hard- en software voor slim energiebeheer op het bedrijventerrein, CES (Customized Energy Systems) levert de batterijen en Alius is als groothandel erbij betrokken.
Praktijkgericht onderzoek door docenten
Studenten van Avans Hogeschool spelen ook een grote rol in het project met verschillende onderzoeksopdrachten. Ze vinden het fantastisch. Ze geven aan dat deze opdracht totaal anders voelt dan een gewone stage. Ze lossen namelijk geen standaard bedrijfsprobleem op maar pionieren in een speelveld zonder kant-en-klare handleiding. Ze ontdekken zo hoe complex maar ook hoe leuk en leerzaam de energietransitie in de praktijk is. Juist die dynamiek geeft hun studie extra waarde. En het mooiste? De ondernemers waarderen het persoonlijke contact met de studenten enorm en hun werk heeft impact. Als hogeschool kun je geen groter compliment krijgen: studenten die écht bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken!
``Sommige studenten kozen er na deze stage bewust voor om een baan of vervolgopleiding in de energietransitie te volgen.``
- Mertijn Weeda, onderzoeker MNEXTEerste successen geboekt
Projectleider Jan Rietdijk van het Kempisch Ondernemers Platform (KOP) vertelt: “Op industrieterrein Bergeijk wordt begin oktober een accu aangesloten en in Eersel hebben we een contract getekend met de gemeente én vijf bedrijven om een nieuwe energy hub te starten. Dat zijn stappen waar we trots op mogen zijn. De komende periode gaan we ons vooral op 2 dingen richten: dat de contracten rond zijn en dat de softwaretest slaagt. Dat zijn belangrijke mijlpalen en cruciaal voor het succes van het project. De écht tastbare resultaten volgen pas zodra alle hubs volledig live gaan. Maar vergeet niet: dit project biedt ook tijd, middelen en focus om energy hubs verder uit te bouwen. Continuïteit en goede samenwerkingen zijn voor een pioniersproject echt onmisbaar.”
Slimme energie, complexe regels
Uitdagingen zijn er natuurlijk ook. Jan vertelt: “Op dit moment kunnen we nog geen volledige energy hub bouwen omdat de wetgeving simpelweg achterloopt. Om een hub echt te laten draaien, is namelijk een nieuw type elektriciteitscontract nodig. Hiervoor moet de huidige individuele aansluiting en transport overeenkomst (ATO) vervangen worden door een groepstransportovereenkomst (GTO) en een individuele aansluitovereenkomst (AO) met de netbeheerder. Dit is niet eenvoudig want volgens de huidige wet mag dat officieel nog niet. We werken daarom intensief samen met verschillende partijen om een landelijke standaard van de grond te krijgen. Dat gaat niet zonder hobbels, maar het is wel de enige manier om verder te komen. Hopelijk is er eind 2025 duidelijkheid over de definitieve wetgeving. Daarna duurt het nog zeker een jaar tot invoering. Dus ja, we hopen dat ook de overheid snel met een werkbare oplossing over de brug komt want zonder dat fundament kunnen we de energy hubs jammer genoeg niet goed opschalen.”
Pionieren met een lange adem
Mertijn Weeda, onderzoeker bij MNEXT van Avans Hogeschool vertelt: “Maar we begrijpen de traagheid natuurlijk ook. Dit is nieuw voor iedereen. Plotseling moeten ondernemers samenwerken met netbeheerders, en andersom. Voorheen gaf een ondernemer gewoon aan hoeveel extra elektriciteit hij nodig had en het was geregeld. Nu is alles anders. Ondernemers, netbeheerders en gemeenten moeten ineens samen optrekken. Bedenk daarbij dat ondernemers vaak op korte termijn denken terwijl netbeheerders en gemeenten keuzes en investeringen voor decennia moeten maken. Dat leidt natuurlijk tot vertragingen, onbegrip en frustraties.”
Een lange adem is dus nodig, en vooral blijven praten om elkaar te begrijpen. Gelukkig verloopt dit bij de ondernemers in Bergeijk goed, mede dankzij de inspanningen van het Kempisch Ondernemers Platform. Zij zorgen ervoor dat alle partijen open en eerlijk blijven communiceren, de rust behouden en samen naar praktische oplossingen zoeken.
``Na drie jaar testen en praten kijken de ondernemers ernaar uit om eindelijk resultaten te zien.``
- Jan Rietdijk, projectleider KOPBelangrijke les voor nieuwe Energy Hubs
Eén ding dat Jan Rietdijk en Mertijn Weeda hebben geleerd en aan andere startende energy hubs willen meegeven is: begin altijd bottom-up. Start klein, met een paar ondernemers die echt willen, laat ze elkaar rustig leren kennen en bouw zo vertrouwen op. Laat zien dat je samen dingen kunt bereiken en dat je elkaar iets gunt. Alleen zo creëer je gelijkwaardige partners die er allemaal hetzelfde inzitten. Als die eerste groep staat, volgen de anderen vanzelf. Breng je echter 30 ondernemers in één keer bijeen en laat je ze een intentie ondertekenen dan gaat het al snel wringen. Zeker als er ook nog een lastige ondernemersvereniging en een passieve gemeente bij zit.
Al met al is het een spannende tijd voor deze hubs: worden ze zo aantrekkelijk dat er landelijk steeds meer volgen? Of blijven het nicheprojecten, waar alleen ondernemers instappen die écht grote problemen met elektriciteitscapaciteit hebben? De tijd zal het leren…
Dit project wordt uitgevoerd met subsidie van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) binnen het OPZuid-programma.
