Hoe tuinafval uitgroeit tot plantenpot met behulp van mycelium

Van reststroom naar grondstof

Landschapsafval bestaat uit waardevolle biomassa die vaak nog onbenut blijft. MycoRenew onderzocht hoe vezels uit hout, gras en compost zich laten binden met mycelium tot een stevig, biologisch afbreekbaar materiaal. Onderzoekers testten verschillende mengsels om de juiste balans te vinden tussen stevigheid, vochtgedrag en afbreekbaarheid.

De optimale samenstelling bleek 75% hout, 12,5% compost en 12,5% gras bij 70% vochtgehalte. Deze combinatie leverde een pot op die sterk genoeg is voor gebruik, maar onder natuurlijke omstandigheden gecontroleerd afbreekt. Daarnaast ontwikkelde het team een beeldanalyse-methode om de groei van het mycelium objectief te meten, een waardevolle innovatie voor vervolgonderzoek naar biobased materialen.

Van laboratorium naar praktijk

De eerste prototypes worden getest binnen het InnovA58-programma van Rijkswaterstaat, waar langs de snelweg tussen Eindhoven en Tilburg een proefveld is ingericht met duurzame en biobased materialen. De potten worden daar in de grond geplaatst om te zien hoe ze zich in de praktijk gedragen.

De resultaten zijn veelbelovend. Hoewel de productie op labschaal nog relatief veel energie vraagt voor incubatie en droging, biedt opschaling kansen om de CO₂-impact te verlagen en het proces efficiënter te maken.

“MycoRenew laat zien hoe lokale reststromen kunnen worden opgewaardeerd tot bruikbare producten,” zegt projectleider Fran Ortega Exposito. “Het project combineert toegepast onderzoek met echte praktijktoetsing – van labresultaat tot veldproef.”

Leren door te doen

Studenten speelden een belangrijke rol binnen het project. Zo werkte Kirsten Brouwer, student Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, in haar afstudeeronderzoek mee aan de materiaalontwikkeling. Ze onderzocht verschillende samenstellingen en hielp bij de eerste productie van de myceliumpotten. “Na een paar dagen zie je de schimmel groeien,” vertelt ze. “Dat moment waarop je ziet wat je zelf hebt gemaakt, dat vond ik echt gaaf.”

Voor Kirsten betekende de stage een waardevolle kennismaking met praktijkgericht onderzoek. “Ik ben me veel bewuster geworden van het milieu. Als je dagelijks werkt aan iets dat afval vermindert, ga je er ook in het dagelijks leven anders naar kijken.”

Schimmel als bouwsteen voor de toekomst

De kennis uit MycoRenew wordt ingezet voor verder onderzoek naar biobased bouwmaterialen en circulaire toepassingen in de buitenruimte. Ook verkennen MNEXT en JvEsch hoe reststromen uit de regio breder kunnen worden toegepast in nieuwe producten.

De myceliumpotten waren eerder te zien op de Dutch Design Week, als voorbeeld van hoe ontwerp, biotechnologie en circulariteit samenkomen. MycoRenew is mede mogelijk gemaakt door SIA KIEM GoChem en uitgevoerd binnen MNEXT, het Centre of Expertise voor materialen- en energietransitie van Avans Hogeschool.