Hoever zijn we in de transitie naar biobased materialen? Ondanks het vele onderzoek dat er al plaatsvindt lijkt het erop dat de maatschappelijke en commerciële impact nog achterblijft. Hiervoor is meer interdisciplinaire samenwerking nodig. In het 8-jarige programma “Living Ecosystem” bundelen Avans Hogeschool, Hogeschool Rotterdam en HZ University of Applied Sciences hun krachten op het gebied van biobased ingrediënten, circulair bouwen en biobased plastics. Ondersteund door een sterk consortium zoeken zij de samenwerking op om de transitie naar biobased materialen te versnellen.

Dat er een dringende maatschappelijke behoefte is om de klimaatverandering en de daarmee gepaard gaande voetafdruk van materialen te verminderen is wel duidelijk. Biobased, en dus hernieuwbare materialen, kunnen voorzien in deze behoefte. De afgelopen jaren is er aanzienlijke vooruitgang geboekt in de technologie rondom biobased materialen. In de regio “Circular Biobased Delta” zijn de hogescholen uitgegroeid tot sterke onderzoekspartners op dit gebied. Succesvolle businesscases zijn er echter weinig, waardoor biobased nog niet altijd landt bij de consument. Werk aan de winkel dus voor de partners binnen “Living Ecosystem”!

Duurzaam samenwerken in biobased onderzoek
Door samen te werken, kennis te delen en van elkaars praktijken te leren, verbetert de kwaliteit en efficiëntie van het onderzoek. Met als doel een krachtig onderzoekscluster en een grotere impact op de overgang naar hernieuwbare materialen. Kaj Morel, lector New Marketing, Avans Hogeschool: “Het veelbelovende aan dit programma is voor mij de integratie van techniek, economie en kunst om het vraagstuk van verduurzaming van materialengebruik aan te pakken. Elk domein staat voor transitievraagtukken die om een fundamentele herbezinning vragen. Deze vraagstukken zijn zodanig met elkaar verweven dat we de verduurzaming van materialengebruik alleen op kunnen lossen als we het levende ecosysteem waarvan we allemaal deel uitmaken integraal beschouwen en ons verbinden aan het achterliggende gemeenschappelijke doel… een gezonde, sociale en eerlijke wereld.” Om het gebruik van hernieuwbare materialen te versnellen is een interdisciplinaire aanpak nodig, dus niet alleen gericht op technische eigenschappen maar ook op de behoeftes en beeldvorming van gebruikers en de implementatie in regelgeving en keten. In het programma “Living Ecosystem” worden de huidige onderzoeksinspanningen nog verder versterkt met economisch en maatschappelijk onderzoek. Willem Böttger, Lector Biobased Bouwen, Centre of Expertise Biobased Economy (Avans en HZ): “Ik ben vooral blij met de langdurige samenwerking. Na de eerste vier jaar is er zicht op een verlenging met nog eens vier jaar. De transitie naar een circulaire, biobased maatschappij heeft behoefte aan samenwerkingen op langere termijn. Dit is een mooie kans.”

Hoe gaan we te werk
De kerngroep wordt gevormd door zes onderzoekscentra van de drie hogescholen, Avans, HZ en HR. Op de scholen zijn meerdere bio-circulaire materiaalonderzoeksthema’s aan de orde. De benaderingen en toepassingsgebieden variëren, maar de synergie is groot en vormt een sterk fundament voor deze samenwerking. Onderwerpen zijn onder meer biobased hoogwaardige verbindingen (plantaardig en maritiem), gebruik van restbiomassa en de bijbehorende supply chains, biobased bouwmaterialen, biopolymeren en composieten, biocirculaire ontwerpen en onderzoek naar nieuwe businessmodellen en strategieën. Bij samenwerking en afstemming van onderzoek hoort ook het efficiënt gebruik maken van onderzoeksfaciliteiten. Het doel is om de bestaande faciliteiten die verspreid liggen over de regio te versterken, te verbinden met onderzoek en te benutten voor interactie met professionele netwerken en onderwijs in plaats van nieuwe voorzieningen te creëren. Ook worden er acties opgezet voor het betrekken van gebruikers en burgers, voor participatief onderzoek en voorlichting aan o.a. studenten, burgers, industrie en overheid. Denk hierbij aan consumentenpanels, participatieve onderzoeksplatforms, ondersteuning van start-ups, studentprojecten, webinars en MOOC’s. Marcel den Hollander, lector Circular Design & Manufacturing bij Kenniscentrum Duurzame HavenStad van Hogeschool Rotterdam: “Hogeschool Rotterdam is bijzonder blij met de toekenning van de aanvraag voor het programma “Living Ecosystem”. Naast een groter algemeen doel is de transitie naar biobased materialen van bijzonder belang voor de Rotterdamse regio, haar haven en industrie om de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen te reduceren. Wat mij betreft een essentieel onderdeel van de weg naar een duurzame havenstad en het opleiden van de professionals die we daarvoor nodig hebben.” In januari 2022 komt het consortium bij elkaar voor de officiële kick-off. De start van een duurzame samenwerking. Het programma is opgezet volgens het nieuwe “SPRONG” format vanuit onderzoek financier SIA, waarvan tegelijkertijd 17 andere programma’s starten.

Wilt u meer weten over dit SPRONG programma “Living Ecosystem”? Neem dan contact op met Douwe Frits Broens, Portfoliomanager Business Support, Centre of Expertise Biobased Economy. Df.broens@avans.nl