Van spraakverwarring naar een gedeeld begrippenkader
Binnen Living Ecosystem werkten drie onderzoeksgroepen van drie hogescholen aan thema’s als biobased en circulaire materialen. Over al die thema’s heen liepen vier programmalijnen, waaronder een lijn over onderzoekskwaliteit. Mischa Beckers trok die lijn en liep al snel tegen een uitdaging aan.
Hij vertelt dat hij het in het begin lastig vond om te bepalen hoe hij onderzoekskwaliteit kon vergroten. “Tijdens de eerste bijeenkomsten merkte ik dat we niet allemaal dezelfde termen gebruikten. Dat zorgde voor verwarring. Toen dacht ik: laten we eerst onze taal op één lijn brengen, dan kunnen we pas verder.” Uit die observatie ontstond het idee om een gemeenschappelijke woordenlijst te maken met duidelijke en breed gedragen definities.
Een vliegwiel van samenwerking
Samen met Debby Vissers en Christine Clement werkte Mischa een eerste lijst met termen uit, die ze ter review aan collega’s van de drie hogescholen voorlegden. Dat leverde volgens Debby een vliegwieleffect op. “Steeds meer mensen haakten aan, onder wie lectoren, data stewards en kwaliteitsmedewerkers. Iedereen wilde meedenken. Zo groeide de Glossary in korte tijd uit tot een stevig en gedragen document.”
Het was volgens haar een uitdaging om de juiste balans te vinden. “Je wilt zo volledig mogelijk zijn, maar geen encyclopedie maken. De focus moest echt liggen op onderzoekskwaliteit.”
Een digitale kennisbank die meebeweegt
De Glossary groeide niet alleen in omvang, maar ook in functionaliteit. Inmiddels bevat hij ruim vijftig begrippen, voorzien van toelichtingen en links naar relevante onderzoeksmethoden en tools. Door die digitale opzet is het geen statisch document, maar een kennisbank die kan meegroeien met de praktijk.
“Nieuwe termen ontstaan en definities veranderen,” zegt Debby. “Daarom wilden we iets bouwen dat flexibel is en zich aanpast aan de tijd. Het is nooit af, en dat is precies de bedoeling.”
Brede belangstelling vanuit het veld
Tijdens verschillende bijeenkomsten van Living Ecosystem werd de Glossary gepresenteerd en kreeg die veel belangstelling. Mischa vertelt dat zelfs de Vereniging Hogescholen interesse heeft getoond. “Zij zien het als een mogelijk waardevolle bijlage voor het brancheprotocol kwaliteitszorg onderzoek (BKO).”
Toch blijft één vraag openstaan: hoe borg je de continuïteit na afloop van het project? “We hebben een stevige basis gelegd,” zegt Mischa, “maar het zou mooi zijn als een landelijke partij het beheer overneemt. Anders loop je het risico dat er allerlei versies ontstaan.”
Een dynamisch instrument met toekomstpotentieel
Tijdens het slotsymposium in oktober volgden veel positieve reacties. Inmiddels blijkt de Glossary ook buiten het project nuttig. Debby vertelt: “Laatst sprak ik iemand van ICT die zei: ‘We hebben eigenlijk een begrippenlijst nodig.’ Toen kon ik hem meteen doorsturen. Dat hadden we niet verwacht, dat het zo’n praktisch instrument zou worden.”
Mischa hoopt dat het project een vervolg krijgt. “Ik zou het mooi vinden als we de Glossary kunnen koppelen aan een digitale routekaart voor praktijkgericht onderzoek, zodat gebruikers vanuit een activiteit direct kunnen doorklikken naar relevante begrippen. Dat zou een prachtige vervolgstap zijn.”
Samen leren en bouwen
Wat vooral bijblijft, is de manier van samenwerken. Ze vulden elkaar goed aan, schakelden snel en deelden dezelfde ambitie. “Iedereen bracht iets anders in, maar we hadden hetzelfde doel voor ogen,” zegt Debby. “Dat maakte het werken dynamisch en effectief.”
De Glossary Onderzoekskwaliteit laat zien dat innovatie niet altijd begint bij techniek of technologie, maar soms bij iets veel eenvoudigers: woorden. Door samen te werken aan een gedeelde taal hebben Mischa Beckers, Debby Vissers en Christine Clement niet alleen een bruikbaar instrument ontwikkeld, maar ook een fundament gelegd voor duurzame samenwerking in praktijkgericht onderzoek.
Over de Glossary en Living Ecosystem
Lees hier Glossary Onderzoekskwaliteit – Living Ecosystem en alles over het Sprong programma Living Ecosystem, wie we zijn, waar we voor staan en wat we willen bereiken en al hebben bereikt.
