In 2014 werd het Living Lab Biobased Brazil onder leiding van MNEXT opgericht. Inmiddels zijn er zeven partneruniversiteiten in Brazilië – UFMG, UFSJ, UFOP, UFV, PUC Minas, UFJF en UFLA – en vijf kennisinstellingen in Nederland – Avans, HZ, NHL Stenden, Zuyd Hogeschool en Maastricht University – bij het netwerk aangesloten. Het oorspronkelijke doel was om door samenwerking tussen kennisinstellingen, overheden en bedrijven de internationale samenwerking tussen Nederland en Brazilië te versterken op het gebied van onderwijs en onderzoek.
Jappe de Best, lector Biobased Resources & Energy bij MNEXT en betrokken bij de oprichting van LLB: “We identificeerden al snel gezamenlijke thema’s rondom biobased innovaties. Zo ontstonden de eerste stappen naar gezamenlijke projecten.” Direct na de oprichting van het LLB maakten de eerste studenten de oversteek naar een voor hen nieuw continent. Sindsdien hebben meer dan 260 studenten een stage gedaan in Nederland of Brazilië en zijn er diverse gezamenlijke onderzoeksprojecten uitgevoerd.
Het afgelopen jaar werd een nieuwe mijlpaal bereikt: de eerste PhD-kandidaat die haar meerjarige onderzoekstraject deed bij Universidade Federal de Viçosa (UFV), waarvan ook een jaar bij MNEXT. Bruna Rodrigues promoveerde op haar onderzoek ‘Sustainable Solutions for Pulp Mill Sludge Management’, waarbij ze in Brazilië werd begeleid door Claudio Silva, professor van het Forest Engineering Department (DEF) van UFV, en in Nederland door Jappe de Best, Alexander Compeer en Qian Zhou.
Een verbrede horizon
De samenwerking binnen LLB biedt waardevolle ervaringen en perspectieven voor alle betrokkenen. Twan Lemlijn, student Mechanical Engineering aan Zuyd Hogeschool, is dit jaar bezig aan zijn onderzoeksstage bij Universidade Federal de Minas Gerais (UFMG). Voor hem betekent het programma niet alleen een academische uitdaging, maar ook een kans om een compleet andere cultuur en omgeving te ervaren.
“Deze ervaring heeft me zelfstandiger gemaakt. Ik woon nu in een stad van 2,5 miljoen mensen, compleet anders dan mijn kleine dorpje in het zuiden van Nederland. Je merkt hier de gevolgen van klimaatverandering heel direct. Elk jaar worden er nieuwe warmterecords verbroken, en de droogte en bosbranden maken grote impact. Vooral de jeugd hier ziet daardoor in dat ze echt iets moeten doen voor de natuur. Dat bewustzijn groeit snel.”
Ana Binow Bitar kwam tijdens haar studietijd via LLB naar Nederland. Dit gebruikte ze als springplank om een carrière in Nederland op te bouwen. Haar verhaal illustreert hoe LLB niet alleen grenzen overschrijdt, maar ook kennis en talent voor Nederland behoudt. Na haar stage kreeg Ana de kans om in Nederland te blijven en, na het volgen van een master, te gaan werken bij Deerns, een gerenommeerd ingenieursbureau dat geïntegreerde oplossingen biedt, met expertise in onder andere bouwfysica. Hier werkt ze aan projecten gericht op windanalyse, ventilatie, energie-efficiëntie, akoestiek, brandveiligheid en daglichtontwerp.
Ze merkt veel verschillen in de perspectieven tussen de bouwsectoren in beide landen: “Duurzaam bouwen wordt in Brazilië niet streng gereguleerd, en hoewel het vakgebied bouwfysica daar in ontwikkeling is, is het nog niet zo ver gevorderd als in Nederland. Daar ligt de focus meer op goedkope, structurele oplossingen. Hier zijn de milieuregels heel streng en wordt er veel meer gefocust op de energie-efficiëntie en het comfort van een gebouw.”
Kennisuitwisseling als voertuig voor innovatie
De samenwerking tussen Brazilië en Nederland binnen het Living Lab Biobased Brazil heeft geleid tot verschillende onderzoeksprojecten en waardevolle kennisuitwisseling. Claudio Silva benadrukt het belang van deze uitwisseling: “De uitwisseling van kennis is erg belangrijk. Het gaat niet alleen om studenten die van ons leren, maar ook om studenten die vanuit Nederland nieuwe ideeën en manieren van probleemoplossingen naar ons brengen.”
Claudio prijst de inzet van studenten zoals Martijn Eikelboom, die als eerste auteur betrokken was bij het artikel ‘A multi-criteria decision analysis of management alternatives for anaerobically digested kraft pulp mill sludge’, gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS ONE. Dit artikel heeft bijgedragen aan nieuwe inzichten in een belangrijk probleem voor de pulp- en papierindustrie, die van grote betekenis is voor Brazilië.
Jappe de Best sluit zich hierbij aan: “De kracht van LLB zit in de diverse achtergronden van studenten en onderzoekers, die vraagstukken vanuit verschillende perspectieven benaderen en zo de onderzoekskwaliteit verhogen.”
Een blik op de toekomst
De tienjarige samenwerking tussen Nederland en Brazilië via LLB is een succes, maar volgens Jappe de Best is de horizon nog lang niet bereikt. “We hebben een stevige basis gelegd, maar de wereld verandert snel, en er liggen nog veel kansen voor de toekomst. De focus zal steeds meer liggen op het versterken van de onderzoeksbanden, het verder ontwikkelen van PhD-uitwisselingen en het creëren van nieuwe samenwerkingsprojecten die zich richten op de grote mondiale uitdagingen in de materialen- en energietransitie.”
