De Avans ADGO minor CO₂-negatief Ontwerpen, uitgevoerd door MNEXT, is dit collegejaar voor het 6e jaar op rij van start gegaan. De afgelopen jaren zijn er grote stappen gezet volgens Iwan Westerveen, Docent-onderzoeker Biobased Bouwen bij MNEXT, vooral op het gebied van de faciliteiten: “De grootste verandering is dat we nu een fieldlab hebben bij Avans Hogeschool in ‘s-Hertogenbosch: het Living Greenlab. Hier kunnen we écht experimenteren met biobased bouwen.”
Iwan Westerveen vertelt over de ontwikkelingen in 6 jaar CO₂-negatief Ontwerpen: “We begonnen met een handvol gereedschap, nu hebben we een mobiele werkplaats en een fieldlab. In 2019 geleden was het eerste biobased bouwwerk een bamboeconstructie aan de Professor Cobbenhagenlaan in Tilburg. Nadat de bouw een jaar stil lag door Covid, bouwden onze studenten in 2021 voor het eerst een biobased stiltehuisje. Dit was op een andere locatie dan nu, waardoor het bouwwerk er niet kon blijven staan en het uiteindelijk helaas is afgebroken. De bouwwerken van de jaren daarna zijn verplaatst naar locaties buiten Avans. Vanaf dit jaar hebben we het Living Greenlab van MNEXT op een mooie locatie bij Avans in ‘s-Hertogenbosch, waar de biobased bouwwerken blijven staan. Zo kunnen alle studenten van Avans ermee in aanraking komen, niet alleen de studenten die het gebouwd hebben.”
Vier biobased huisjes
Dit jaar hebben de studenten vier biobased huisjes gebouwd, in opdracht van akkerbouwer Gert van Oort uit Heesch. Wat deze huisjes dit jaar biobased maakt? Strobouw, voor ieder huisje een andere methode. Iwan licht dit toe: “Alle vier de methoden zijn nog steeds van deze tijd om mee te bouwen en het is goed om onze studenten en mensen uit het bedrijfsleven hier kennis mee te laten maken. De bouw is namelijk nog lang niet bekend met wat er allemaal mogelijk is. Op het gebied van biobased bouwen in het algemeen en in dit geval specifiek strobouw. Deze bouwwerken laten dit zien.”
De biobased huisjes zijn er niet alleen voor het oog, gaat Iwan verder: “Het plan is om met collega’s van de opleiding Bouwkunde concreet te maken dat we de biobased bouwwerken ook gaan gebruiken als onderzoeksobjecten, als onderdeel van het ‘Stro van Land tot Pand in No-Brabant’ project. Wat is de isolatiewaarde? Hoe werkt het vochttransport als we binnen een warmtebron plaatsen? Studenten kunnen dit in de praktijk gaan onderzoeken. Er is slechts een halve handvol bedrijven die op dit moment op deze manier bouwt, dus voor de studenten is het een goede ervaring om op te doen. Zodra ze het werkveld ingaan nemen ze deze kennis mee en kunnen ze bedrijven beïnvloeden meer biobased te gaan bouwen.”
Vier studentes aan het woord
Hoe ervaren studenten van de minor CO₂-negatief Ontwerpen het 6e jaar? We spreken Bouwkunde-studentes Caitlin Wessels, Dieke Berkers, Lara van Houtum en Silke Claes: “Tijdens onze opleiding hebben we een bouwstage gehad, maar verder doen we in de richting die wij hebben gekozen vooral bouwtechnisch tekenen. Daardoor is het leuk om tijdens deze minor zulke tekeningen tot leven te zien komen en dit met biobased materialen te doen. Op de eerste dag leek in 2 weken een huisje bouwen wel een grote opgave, zeker toen bleek dat niemand van ons kan klussen. Maar het gaat eigenlijk best makkelijk en het wordt je goed uitgelegd. Als je de tekening goed leest en de materialen netjes zaagt kom je er wel. Nu hebben we zelfs een dag over!”
De praktijkervaring die ze opdoen tijdens de minor blijkt waardevol: “Het is vooral leerzaam dat je leert wat er belangrijk is op een bouwtekening. In de praktijk blijkt het vaak toch iets anders dan op de tekening. We hadden bijvoorbeeld bij de gevelplanken de maten van de tekening heel precies aangehouden, maar doordat het stro heeft uitgezet is het iets groter en breder geworden. Ook is het cool dat we de prefab-elementen zelf maken. Normaal zet je die gewoon neer, nu weet je precies hoe het is opgebouwd en in elkaar zit. Dat wist ik eerst echt niet.”
Bouwen aan de toekomst
Naast het praktische gedeelte oefenen de studenten tijdens de minor veel met architectonische en technische ontwerpen. “Er zijn dit jaar vier ontwerpopgaves van externe partijen, waarbij de studenten een aantal ondersteunende vakken volgen. Aan het einde van de minor worden er zo’n 20 verschillende bouwtechnisch uitgewerkte architectonische ontwerpen gepresenteerd aan de opdrachtgevers. Het doel is dat minimaal één van die ontwerpen door de volgende lichting studenten uitgevoerd wordt”, vertelt Iwan. “Een van die opgaves is het ontwerpen van een uitbreiding van het Living Greenlab. Hopelijk kunnen we daar een mooi begin mee maken met de studenten.
Stro van Land tot Pand in No-Brabant
Deze minoropdracht is onderdeel van het RNOB project ‘Stro van Land tot Pand in No-Brabant’. Gert van Oort is de penvoerder van dit subsidieproject.