In de inspirerende setting van het Open Consortium “Klokken gelijk op biobased marktontwikkeling” van Living Ecosystem in Middelburg, bracht keynote speaker Marcel Wubbolts zijn expertise en passie voor biobased chemie tot leven. Marcel heeft meer dan een kwart eeuw ervaring in de biotechnologie-industrie. “Een rode draad door mijn carrière is dat ik traditionele chemie probeer te vervangen door duurzame alternatieven.” Deze inspirerende reis door innovatie en duurzaamheid werpt een licht op de toekomst.
Innovatiestrategie
Na een tweede periode in Zwitserland, nu bij de Eidgenössische Technische Hochschule (ETH) in Zürich, belandde Wubbolts bij DSM. Bij de Limburgse chemiereus bleef hij uiteindelijk negentien jaar. Hij maakte onder meer deel uit van de biokatalysegroep, speelde een belangrijke rol in de innovatiestrategie van de multinational en eindigde uiteindelijk als Chief Technology Officer, rapporterend aan de executive committee van het bedrijf. Diezelfde baan had hij vervolgens zes jaar lang bij Corbion, net als DSM een beursgenoteerd bedrijf. Hier maakte hij also Chief Science & Sustainability Officer deel uit van de executive committee. Corbion produceert biologische voedingsingrediënten en biochemicaliën. “Bij Corbion hield ik me bezig met de materialentransitie, bij DSM was het de transitie op het gebied van materialen en energie. Bij Vivici, waar ik sinds zes maanden werk, richt ik me op de eiwittransitie. Ik vind het ontzettend leuk om nu op dit vlak actief te zijn.”
Precisiefermentatie
Vivici is een startup met ongeveer 25 man in dienst die eiwitten maakt door middel van precisiefermentatie. “Ik ben ervan overtuigd dat ons team precisiefermentatie tot een commerciële realiteit zal maken en zo een toekomstig voedselsysteem realiseert met diervrije zuiveleiwitten”, zegt hij vol overtuiging. “Ik geloof sterk in de eiwittransitie. Als er straks tien miljard mensen op de aarde leven moet je alternatieven hebben voor zuiveleiwitten. Het aantal koeien kun je namelijk niet meer verdubbelen. Dat snapt iedereen.”
Veranderingen in gang zetten
De noodzaak om te veranderen ziet iedereen, maar het is niet altijd makkelijk om veranderingen in gang te zetten en innovaties op te schalen, legde hij uit tijdens zijn presentatie in Middelburg aan de hand van een voorbeeld uit zijn Corbion-tijd. “Via onze Joint Venture met Total Energies hadden we een samenwerking met concertorganisator MOJO. Wij leverden festivalbekers van PLA, polymelkzuur. Het grote voordeel is dat deze zijn gemaakt van duurzame materialen en afbreekbaar zijn als ze in de natuur komen, in tegenstelling tot PET dat is gemaakt van aardolie en niet bio-afbreekbaar is. Toch kreeg MOJO op een gegeven moment vanuit het ministerie van VWS de opdracht om te stoppen met PLA en over te stappen naar PET, omdat daar al een inzamelingssysteem voor bestond. MOJO moest dus stoppen met een veel duurzamer oplossing vanwege regelgeving. Ambtenaren zagen de nadelen, maar konden niet anders. Met zulke weliswaar goedbedoelde wetgeving kun je dergelijke innovatieve doorbraken ook hinderen.”
Net zo makkelijk
Volgens Wubbolts is het belangrijk dat alternatieve, duurzame materialen net zo goed beschikbaar zijn als producten die met aardolie zijn gemaakt. 
“De wetgeving moet in orde zijn, maar de performance moet ook goed zijn en economisch moet alles kloppen. Dan zet je daadwerkelijk veranderingen in gang. Vraag mensen of ze in houten huis willen wonen en heel veel zeggen ja, maar als het hout duurder is dan steen, de vergunning moeilijker rond komt en de risico’s groter zijn, dan wil niemand het.”
Wubbolts vindt dat er een verschil moet zijn in beprijzing om de transitie naar duurzame alternatieven te versnellen. “Je moet meenemen hoeveel impact een product heeft op het milieu. De wetgeving op dit gebied wordt beter, maar is nog niet op het niveau waar het zou moeten zijn. Het is overigens belangrijk om dit Europees te doen en niet individueel. Dan heeft het geen zin. De Green Deal van de EU kan ons helpen om koploper te worden op dit vlak.”
Wubbolts denkt dat een consortium als Living Ecosystem ook belangrijk is voor de transities. “Met hun onderzoek zorgen hogescholen vaak voor demonstreerbare zaken. Mensen zien dat en waarderen het. Zo neem je de maatschappij mee. Bedrijven denken natuurlijk aan hun klanten, maar vergeten die maatschappij wel eens. Een andere kant is dat hogescholen met hun studenten zorgen voor nieuwe professionals. Hen heb je nodig om alle veranderingen te realiseren.”
Meer informatie
Klik hier voor meer informatie over het programma Living Ecosystem.