De grootste uitdaging van deze eeuw is om van onze economie een ecologisch duurzaam systeem te maken. Dit kan door het verbruik van energie en grondstoffen aanzienlijk te verminderen. 40% van het totale Europese energieverbruik en ongeveer 45% van de CO2-uitstoot houden verband met de constructie en het gebruik van gebouwen (EC, 2015), waarvan bijna de helft energie belichaamt in materialen. De bouwsector is ook verantwoordelijk voor 40% van het grondstoffenverbruik wereldwijd.
Mycelium als oplossing
Een oplossing met veel potentie is gebaseerd op mycelium. Mycelium is het ‘wortelnetwerk’ van paddenstoelen, dat fungeert als een natuurlijke lijm om biomassa te binden. Verschillende organische reststromen zoals stro, zaagsel of ander landbouwafval kunnen als voedingsbodem worden gebruikt. Deze myceliumcomposieten zijn pas tien jaar geleden uitgevonden, maar vanwege hun duurzaamheid en unieke eigenschappen is er al veel interesse in de industrie.
De productie van deze composieten heeft een relatief laag energieverbruik, omdat mycelium groeit bij lage temperaturen (25-30 ° C). Het produceren van mycelium ‘schuim’ verbruikt bijvoorbeeld bijna tien keer minder energie dan de productie van polystyreenschuim (piepschuim). Andere voordelen zijn dat mycelium-biocomposieten volledig natuurlijke, niet-toxische, biologische materialen zijn die lokaal kunnen worden gekweekt en na gebruik kunnen worden gecomposteerd (Jones et al., 2018).
Consortium
Avans heeft al enkele initiële studies uitgevoerd die veelbelovende mogelijkheden aangeven voor de ontwikkeling van myceliumcomposieten op basis van lokale reststromen van biomassa. Het “Building on Mycelium” project brengt nu veel meer partners bij elkaar, onder meer verwerkers van landbouwmaterialen, ontwerpers, materiaalproducenten en eindgebruikers. De verbindende factor is dat alle bedrijven myceliumcomposieten beschouwen als een veelbelovend materiaal en op deze manier hun reststromen hoogwaardig kunnen inzetten of de materialen voor hun bedrijf kunnen gebruiken.
De leidende vraag voor de partners is om gegevens te verschaffen over de materiaaleigenschappen van deze mycelium-biocomposieten, om te bepalen of de composieten geschikt zijn voor gebruik in hun toepassingen. Daarom zullen we in het project “Building on Mycelium” het gebruik van lokale landbouwresiduen in myceliumcomposieten bestuderen, het testen van de verschillende materiaaleigenschappen, een eerste evaluatie van een ontwerp uitvoeren en de economische en milieuaspecten analyseren.
Avans Hogeschool en de industriële partners zullen in dit project samenwerken met de afdeling microbiologie van de Universiteit Utrecht en het MKB Mogu Srl (Italië), die tot de leidende experts op het gebied van myceliummaterialen behoren. Hogeschool Zeeland zal het consortium aanvullen met kennis over verwerkingstechnieken.
“Building on Mycelium is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). “
Het project is inmiddels afgerond. De resultaten zijn weergegeven in een whitepaper. Zie onderstaande link: