ZCORE (van Zeewier naar COating Resin applicaties)

Van zeewier is bekend dat het veel waardevolle stoffen bevat. Wat minder bekend is, is dat zelfs de reststromen een uitstekende grondstof zijn.Shared Research Center Biorizon en projectpartners onderzoeken de komende 3 jaar in het ZCORE-project hoe zeewierreststromen kunnen worden ingezet voor de productie van bio-coatings (verf) met superieure eigenschappen ten opzichte van hun fossiele tegenhangers. Dit draagt positief bij aan broeikasgasreductie, het versterkt de chemische industrie en het open innovatienetwerk in Zuid-Nederland.

Klimaatakkoord: snelgroeiend zeewier uitermate geschikt om CO₂ te reduceren

Met het klimaatakkoord heeft Nederland zich gecommitteerd aan een broeikasgasreductie in 2030 van 49% ten opzichte van 1990.Voor de chemische industrie betekent dit onder meer dat in 2030 het aandeel biobased grondstoffen bijna moet verviervoudigen ten opzichte van 2016 (van 4% naar 15%). Zeewier is hiertoe bij uitstek geschikt: het is met een toename van 30% per dag één van de snelst groeiende planten, door de teelt op zee vormt het geen concurrentie voor op land groeiende biomassa en algen bevatten behalve eiwitten voor voedseltoepassingen ook suikers die nu een reststroom vormen. Deze niet-eetbare suikers kunnen een waardevolle grondstof vormen voor de chemie.

40% van alle chemicaliën is aromatisch; het potentieel om te vergroenen is enorm

De suikers uit reststromen van algen kunnen worden omgezet in bio-aromaten. Van alle chemicaliën die door de chemische industrie worden geproduceerd, is 40% aromatisch van aard. Het gaat om een wereldwijde, jaarlijkse omvang van 122 miljoen ton, ter waarde van ruim 115 miljard euro en met een jaarlijkse groei van 4-5%. Aromaten worden gebruikt in kunststoffen, verven, additieven zoals UV-stabilisatoren en pigmenten, vezels, cosmetica, farmaceutica en voedselingrediënten zoals vitamines, kleur- en smaakstoffen. Aromaten worden tot dusver gewonnen uit aardolie en dit beïnvloedt het klimaat negatief. Daarom is het vinden van hernieuwbare grondstoffen urgent.

Shared Research Center Biorizon: The Way to Aromatics

Biorizon is het meest geavanceerde onderzoeksprogramma op het gebied van bio-aromaten ter wereld. Shared Research Center Biorizon, een initiatief van TNO en VITO, ontwikkelt al sinds 2013 technologieën voor de productie van bio-aromaten op de Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom. Samen met partners uit de industrie creëert en ontwikkelt Biorizon innovatieve chemische processen voor de productie van duurzame aromaten uit biomassa reststromen. Het ZCORE-project is hier een goed voorbeeld van.

Duurzamere en goedkopere coatings met superieure eigenschappen

In het project ZCORE (van Zeewier naar COating REsin applicaties) worden zeewierreststromen omgezet in bio-aromaten en deze worden onder meer getest in coatings. De coatingsindustrie wil graag een volledige biobased coating ontwikkelen om zo in te spelen op de klimaatdoelstellingen en de marktvraag. Het ZCORE-project werkt specifiek aan 100% biobased alkydharsen (verf). Tot dusver werd een gehalte van 50-60% biobased gerealiseerd doordat er geen bio-aromaten voorhanden waren op voldoende grote schaal. ZCORE brengt hier verandering in. Behalve de verdubbeling in duurzaamheid brengt ZCORE ook potententiele kostenreductie doordat Biorizon een unieke verkorte route voor de productie van functionele bio-aromaten heeft ontwikkeld ten opzichte van de fossiele productieroute. Tot slot brengen de bio-aromaten ook verbeterde eigenschappen met zich mee waaronder superieure slijtvastheid, glans en UV-resistentie.

Deze drie voordelen zorgen ervoor dat deze bio-coating competitief kan zijn met fossiel-gebaseerde coatings. Met een mondiale coatingmarkt van 4 Mton op jaarbasis betekent dit een enorme doorbraak op het gebied van 100% biobased coatings en dit zal de realisatie van een biobased economie versnellen.

ZCORE projectpartners vertegenwoordigen gehele waardeketen

In het ZCORE-project komt de hele waardeketen samen voor de verwaarding van zeewier in bio-aromaten en de toepassing daarvan in coatings. De MKB-partners Relement en Engineering Chemicals vormen, samen met 5 vooraanstaande coatingproducenten, een belangrijke schakel naar de praktijk met hun kennis van zeewierproductie en toepassingen van bio-aromaten in industrieel relevante applicaties (zoals coatings). De kennisinstituten TNO, Avans en Universiteit Maastricht beschikken over vooraanstaande kennis en technologie op het gebied van bioraffinage, bio-aromaat productie, coating resins en duurzaamheidsanalyses. De Green Chemistry Campus is behalve uitvalsbasis ook betrokken bij de disseminatie en interactie met het MKB.

Versterking van de biobased economie in Zuid-Nederland

De regio Zuid-Nederland heeft een unieke potentie om zeewier te telen, de biomassa te ontsluiten en via (bio-)chemische conversietechnologie geschikt te maken als grondstof voor de chemische industrie. In de regio is een groot aantal agro- en chemiebedrijven gevestigd en er bestaan sterke samenwerkingsbanden tussen kennisinstituten en industrie. De

biobased economie is een speerpunt in de Regional Innovation Smart Specialisation Strategy (RIS3) van Zuid-Nederland, met focus op groene grondstoffen en groene bouwstenen.

De koppeling tussen de kennisplatformen op gebied van zeewier productie en raffinage (Zeeland), bio-aromaat productie (Brabant) en op gebied van coating resins en duurzaamheid (Limburg) binnen ZCORE resulteert in een verbreding en versterking van het open innovatiesysteem.

OPZuid

Het ZCORE project heeft een waarde van € 2 miljoen en wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en de provincies Noord-Brabant, Zeeland en Limburg in het kader van OPZuid.

Meer informatie of participeren?

• Voor meer informatie over het ZCORE-project kan contact opgenomen worden met projectleider Nadine Wennersbusch nadine.wennersbusch@tno.nl +31 (0)88 866 63 71.
• Geïnteresseerde bedrijven kunnen contact opnemen om de mogelijkheden tot participatie te bespreken. Bijvoorbeeld het testen van samples van bio-aromaten in applicaties.
• Wordt om op de hoogte gehouden te worden van de ontwikkelingen binnen het ZCORE-project en andere projecten op het gebied van bio-aromaten kosteloos lid van de Biorizon Community via https://www.biorizon.eu/community/